Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm Quận 2 - Di tích kiến trúc nghệ thuật 150 tuổi cấp thành phố

Nằm an yên giữa lòng Khu đô thị mới Thủ Thiêm, công trình tôn giáo Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm vẫn giữ vẹn nguyên nét kiến trúc thời Pháp, cổ kính, thâm trầm in đậm dấu vết thời gian. Trải qua lớp bụi thời gian dày 150 tuổi, Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm đã trở thành một trong những biểu tượng giàu giá trị văn hoá, lịch sử lâu đời nhất của Quận 2 hiện nay.

Tìm hiểu đôi nét về Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm

Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm là một hội dòng nữ tu Công giáo thuộc Dòng Mến Thánh giá Việt Nam, được thành lập vào năm 1840 tại Thủ Thiêm, nay thuộc quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh.

Vị trí tọa lạc 

Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm hay Nhà thờ và Tu viện Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm tọa lạc trên khu đất rộng khoảng 4ha thuộc Quận 2, cạnh bên sông Sài Gòn, có tầm nhìn hướng về Quận 1, TP. HCM. Công trình kiến trúc này mang đậm giá trị lịch sử - văn hoá lâu đời. Ngoài ra, đây còn là nơi nuôi dưỡng tín ngưỡng của người dân nơi đây.

Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm tọa lạc tại Quận 2

Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm đã trải qua hàng trăm năm và trường tồn cho đến ngày nay. Công trình được biết đến như một dấu ấn kiến trúc cổ tại khu đô thị hiện đại và phồn hoa bậc nhất nước ta. Hiện tại, công trình Nhà thờ và Tu viện này đã được UBND TP.HCM xếp vào di tích kiến trúc nghệ thuật cấp thành phố. Theo đó, dự án công trình này nằm trong kế hoạch quy hoạch đa chức năng 2A của khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Để đến Nhà thờ và Tu viện Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm, bạn có thể di chuyển bằng các nhà ga nằm gần khu vực:

• Đền thờ Ấn giáo Pasteur.

• Công trường Mê Linh.

• Bến Bạch Đằng.

• Cục Hải Quan Thành phố.

Ngoài ra, tuyến xe buýt số 03 và 56 cũng dừng tại Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm, rất tiện cho bạn nếu tham gia giao thông bằng phương tiện công cộng.

 Cho thuê văn phòng áo quận 2

Quá trình hình thành và phát triển

Năm 1833, vua Minh Mạng ra sắc dụ cấm đạo nghiêm ngặt, hai Hội dòng Mến Thánh giá Tân Triều và Lái Thiêu bị giải tán, chị em tản mát mỗi người một nơi. Theo dòng người di tản, một số chị em chọn Thủ Thiêm làm nơi trú ngụ và tái lập nếp sống tu trì.

Ba nữ tu tiên khởi của Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm là chị Giuse, Matta và Maria Phước. Chị Giuse (tên thật là Nguyễn Thị Thìn) là nữ tu tiên khởi của Hội dòng Mến Thánh giá Tân Triều. Chị Matta (tên thật là Nguyễn Thị Mẫn) và chị Maria Phước (tên thật là Trần Thị Hạnh) là nữ tu tiên khởi của Hội dòng Mến Thánh giá Lái Thiêu.

Ban đầu, tu viện của Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm chỉ là một ngôi chòi lá dựng gần gốc cây. Sau một thời gian dài, các nữ tu đã mở rộng tu viện với kiến trúc bằng gỗ và sau đó là nâng cấp kiến trúc kiên cố như thời điểm hiện tại.

Trải qua hơn 180 năm hình thành và phát triển, Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm đã không ngừng lớn mạnh về cả số lượng và chất lượng. Hiện nay, Hội dòng có khoảng 400 nữ tu, đang phục vụ trong 60 cộng đoàn thuộc 8 giáo phận: Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Lạt, Xuân Lộc, Phú Cường, Long Xuyên, Vĩnh Long, Mỹ Tho và Portland (Hoa Kỳ).

Hội dòng Mến thánh giá Thủ Thiêm hiện nay đã được xây dựng hoàn chỉnh, kiên cố. 

Nhà thờ Thủ Thiêm được thành lập từ khi nào?

Sau khi chiếm đóng Sài Gòn, thực dân Pháp bắt đầu xây dựng các cơ sở giáo phận Tây Đàng Trong. Tháng 2/1859, họ đã cho hình thành họ đạo Thủ Thiêm, cạnh bờ sông Sài Gòn. Hai tháng sau, linh mục Gabriel Nguyễn Khắc Thành được bổ nhiệm làm cha sở chính thức họ đạo này.

Ngôi thánh đường đầu tiên của họ đạo được xây dựng theo dạng hình tháng giá, mang nét đẹp cổ kính. Kết cấu của thánh đường được làm bằng cột gỗ, tường gạch và mái ngói. Đây là một công trình khang trang, đẹp mắt, là niềm tự hào của các giáo dân trong họ đạo.

Năm 1930, cạnh bên hông nhà thờ được xây dựng thêm một tháp chuông với 5 quả chuông có niên đại hơn 100 năm. 5 quả chuông này được đúc từ Pháp vào năm 1889, trên chuông có khắc chữ “Thủ Thiêm hội”.

Nhà dòng tiếp tục khởi công xây dựng nhà thờ Thủ Thiêm mới trong khuôn viên Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm vào năm 1956. Ngày 17/7/1957, nhà thờ mới được khánh thành.

Nhà thờ Thủ Thiêm được thiết kế theo phong cách cổ kính, với chất liệu chủ đạo là gỗ. Tuy nhiên, sau nhiều lần trùng tu, nhà thờ không còn giữ nguyên vẻ cổ kính, trầm mặc như trước. Dù vậy, đây vẫn là một biểu tượng tôn giáo sống động, ghi dấu nhiều cột mốc lịch sử ở khu vực này.

Do diện tích nhà thờ khá nhỏ, nên các giáo dân không thể vào trong dự thánh lễ ngày chủ nhật và lễ trọng mà phải đứng ngoài hành lang. Tuy nhiên, điều này không làm giảm đi lòng thành kính của các giáo dân đối với nhà thờ.

Nhà thờ Thủ Thiêm là một công trình kiến trúc có giá trị lịch sử và văn hóa.

Bước ngoặt lịch sử của Tu viện Hội Dòng mến Thánh giá Thủ Thiêm

Năm 1840, trong bối cảnh đạo Công giáo bị cấm đoán ở Việt Nam, ba nữ tu sĩ Dòng Mến Thánh Giá là Giuse, Matta và Maria Phước đã chạy loạn từ Tân Triều đến Thủ Thiêm. Tại đây, các nữ tu đã dựng một ngôi chòi nhỏ cạnh gốc cây để tạm trú.

Với tinh thần kiên cường và lòng nhiệt thành với đạo, các nữ tu đã bắt đầu xây dựng tu viện ngay tại ngôi chòi nhỏ này. Ban đầu, tu viện được làm bằng cây, gỗ, tre, nứa. Sau một thời gian dài, tu viện được mở rộng và nâng cấp bằng các vật liệu kiên cố hơn như gạch, ngói, đá.

Để thuận tiện cho việc cầu nguyện của các nữ tu, Hội dòng đã cho xây dựng thêm gác vào năm 1859. Đến năm 1927, Hội dòng tiếp tục khởi xây khối nhà Tập và khối nhà Khấn vào năm 1933.

Trải qua hơn 180 năm, Tu viện Hội Dòng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm vẫn giữ nguyên vẻ đẹp cổ kính, yên bình. Tu viện là một trong những công trình kiến trúc mang đậm giá trị lịch sử và văn hóa của Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh.

Tu viện là nơi các nữ tu sĩ Dòng Mến Thánh Giá sinh hoạt, học tập và tu dưỡng. Nơi đây cũng là nơi các nữ tu đã góp phần đào tạo ra nhiều thế hệ học sinh, sinh viên ưu tú, đồng thời chăm sóc sức khỏe cho người bệnh, người nghèo và những người yếu thế trong xã hội.

Không gian Nhà thờ và Tu viện Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm

Xét trên phương diện kiến trúc, Nhà thờ và Tu viện Hội dòng Mến Thánh giá không phải là nhà thờ lớn. Tuy nhiên, đây chính là sự tiếp nối giữa các thế hệ giáo dân hàng trăm năm qua.

Năm 1859, Cha sở tiên khởi Gabriel Nguyễn Khắc Thành chính thức về coi sóc họ đạo Thủ Thiêm. Đây cũng là thời điểm họ đạo chọn làm mốc thời gian thành lập.

Không gian Nhà thờ và Tu viện Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm.

Mùa Chay năm 1977, cha Phanxico đã thay thế toàn bộ chặng đàng Thánh giá mới cho Nhà thờ Thủ Thiêm. Những chặng đàng Thánh giá mới được làm bằng chất liệu gỗ quý, chạm khắc tinh xảo, mang đậm giá trị nghệ thuật. Ngoài ra, cha Phanxico còn gắn thêm vào đó hai phù điêu: Bữa Tiệc ly và Chúa Giê-su giảng dạy cho trẻ em trên cung thánh.

Bức phù điêu Bữa Tiệc ly mang ý nghĩa nhắc nhở các tín hữu về tình yêu hy sinh cao cả của Chúa Giê-su dành cho nhân loại.

Bức phù điêu Chúa Giê-su giảng dạy cho trẻ em có ý nghĩa nhắc nhở các tín hữu về tầm quan trọng của Lời Chúa trong đời sống của người Kitô hữu.

Hai phù điêu này không chỉ là những tác phẩm nghệ thuật đẹp đẽ, mà còn mang những ý nghĩa sâu sắc về đức tin. Chúng là lời nhắc nhở thiết tha của cha Phanxico đến các tín hữu, hãy luôn hướng về Bàn tiệc Thánh thể và Bàn tiệc Lời Chúa, để được nuôi dưỡng bởi tình yêu và Lời của Thiên Chúa.

Chính thức được xếp hạng di tích

Từ một “căn chòi mái lá”, Nhà thờ và Tu viện Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm đã vươn mình thành một công trình kiến trúc tôn giáo cổ kính, mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa của vùng đất Sài Gòn - Gia Định. Sau hơn 150 năm tồn tại, Nhà thờ và Tu viện Thủ Thiêm đã được UBND TP.HCM chính thức xếp hạng Di tích lịch sử & văn hoá cấp Thành phố. Đây là một sự ghi nhận xứng đáng cho những giá trị to lớn của công trình này.

Để bảo vệ và phát huy những giá trị đó, ban lãnh đạo TP.HCM luôn chú trọng công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Các hoạt động trùng tu, tôn tạo di tích được thực hiện thường xuyên, đảm bảo giữ nguyên giá trị gốc của công trình. Bên cạnh đó, TP.HCM cũng đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, giáo dục về giá trị lịch sử, văn hóa của di tích, nhằm nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của việc bảo tồn di sản văn hóa.

Tầm quan trọng của Nhà thờ và Tu viện Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm

Thủ Thiêm, bán đảo xanh mướt nằm giữa lòng Sài Gòn hoa lệ, đang dần khoác lên mình chiếc áo mới với những tòa nhà cao tầng sừng sững, những trung tâm thương mại sầm uất, những tuyến đường huyết mạch rộng lớn. Sự phát triển mạnh mẽ của khu đô thị mới này không chỉ mang lại diện mạo mới, hiện đại hơn mà còn đặt ra nhiều thách thức, trong đó có vấn đề giải tỏa những công trình cũ, lâu năm.

Nổi bật trong số đó là các công trình tôn giáo, tín ngưỡng, chứa đựng giá trị lịch sử - văn hóa quý giá. Tuy nhiên, dù ở khu vực nào, dù là nông thôn hay thành thị, người dân vẫn cần một nơi để thể hiện quyền tự do tín ngưỡng của mình. Hiểu được điều đó, Nhà nước đã hạn chế tối đa việc giải tỏa các công trình tôn giáo, tín ngưỡng, đồng thời có những chính sách hỗ trợ người dân di dời, bảo tồn và phát huy giá trị của các công trình này.

Những công trình lịch sử - văn hóa ở đô thị mới không chỉ mang đến một cảm giác gần gũi, tôn trọng và gắn bó với vùng đất giàu chiến tích hào hùng mà còn là “sợi dây” nối liền các cộng đồng dân cư qua nhiều thế hệ. Chúng ta cần có ý thức bảo tồn và phát huy những giá trị này, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm cũng mang đến tầm quan trọng đến sự phát triển của khu vực. 

Nhìn chung, Nhà thờ và Tu viện Hội Dòng mến Thánh giá Thủ Thiêm đã trở thành một biểu tượng tín ngưỡng giàu giá trị văn hoá - lịch sử. Từ những thông tin trên bài viết, Arental Việt Nam hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về Hội dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm. 

XEM THÊM:

Dịch vụ văn phòng ảo Quận Tân Bình| Giá trọn gói 399k/tháng

 Dịch vụ văn phòng ảo quận 1 | Giá trọn gói 399k/tháng