Lịch nghỉ 30/4 - 1/5 năm 2023 là ngày lễ dài kỷ lục?

Sau kỳ Tết Nguyên Đán Quý Mão năm 2023, lịch nghỉ lễ 30/4 - 1/5 cùng năm cũng là thời gian nghỉ lễ được người lao động đặc biệt quan tâm. Đó là vì ngày  giỗ Tổ Hùng Vương năm 2023 sẽ liền kề với ngày nghỉ lễ 30/4 - 1/5 nên thời gian nghỉ sẽ được kéo dài hơn bình thường. Thật hấp dẫn! Vậy lịch nghỉ 30/4 - 1/5 chính xác kéo dài bao lâu? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

1. Tìm hiểu ý nghĩa của ngày lễ 30/4 - 1/5

Ý nghĩa ngày 30/4

30/4 được biết đến là ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam và thống nhất đất nước. Tại thời điểm này, Quân đội Nhân dân Việt Nam và Quân Giải phóng miền Nam tiến vào Sài Gòn, đưa cuộc chiến tranh xâm lược dài đằng đẵng tại Việt Nam chính thức bước vào hồi kết. Ngày lễ 30/4 chính là ngày vinh dự của nhân dân cả nước, kết thúc một trận chiến vẻ vang, tranh cứu đất nước lâu dài, khó khăn và vĩ đại nhất trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của nhân dân ta. Kể từ đây, non sông nối liền một dải từ Nam chí Bắc. 

Đại thắng mùa xuân năm 1975 chính là sự kiện quan trọng có tầm ảnh hưởng quốc tế to lớn, thấm đẫm tinh thần dân tộc Việt và tính thời đại sâu sắc. Ngày lễ 30/4 chính là thời điểm huy hoàng, làm nức lòng nhân dân và bạn bè tiến bộ trên khắp năm châu, bốn bể. Theo báo cáo chính trị của Ban chấp hành Trung ương Đảng tại Đại hội lần thứ IV: “Đối với thế giới, thắng lợi của nhân dân ta đã đập tan cuộc phản công lớn nhất của tên đế quốc đầu sỏ chĩa vào các lực lượng cách mạng kể từ sau chiến tranh thế giới thứ hai, đẩy lùi trận địa của chủ nghĩa đế quốc, mở rộng trận địa của CNXH, phá vỡ một phòng tuyến quan trọng của đế quốc Mỹ ở Đông Nam Á, làm đảo lộn chiến lược toàn cầu phản cách mạng của chúng, đẩy Mỹ vào tình thế khó khăn chưa từng thấy, làm yếu hệ thống đế quốc chủ nghĩa, tăng thêm sức mạnh và thế tiến công của các trào lưu cách mạng thời đại, đem lại lòng tin và niềm phấn khởi cho hàng trăm triệu người trên khắp trái đất đang đấu tranh vì hòa bình độc lập dân tộc, dân chủ và CNHX”.

Trên thực tế, các cuộc cách mạng thế giới, nhất là phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc lúc nào cũng phức tạp, quanh co. Dù vậy, hơn 4 thập kỷ qua, cục diện quốc tế đã mở ra một chương mới mà nhân dân tiến bộ gọi đó là “thời kỳ sau Việt Nam”. Ngày 30/4/1975 là minh chứng cho thấy Việt Nam chính là ngọn cờ tiên phong, vẫy gọi người lao động nghèo khổ và những dân tộc bị áp bức trên thế giới vùng lên. 

Ý nghĩa ngày 1/5 

Sau khi thành lập Quốc tế I vào năm 1864, Các Mác xem việc rút ngắn thời gian lao động chính là nhiệm vụ đấu tranh hàng đầu của giai cấp vô sản. Trong Đại hội lần thứ I của Quốc tế Cộng sản I họp tại Gieneve (Thụy Sĩ), đấu tranh cho ngày làm việc 8 tiếng đã trở thành chủ đề “nóng” và vô cùng quan trọng. Khẩu hiệu ngày làm việc 8 tiếng đã xuất hiện từ lâu tại một số khu vực của nước Anh - quốc gia có nền công nghiệp phát triển sớm nhất. Đồng thời, yêu sách này cũng dần lấn sang các nước phương Tây khác.

Năm 1872, sự kiện giới công nhân, viên chức Anh di cư sang Mỹ làm bùng nổ phong trào đòi làm việc 8 tiếng/ngày. Đi đôi sự kiện này là quá trình nảy nở và phát triển phong trào Công đoàn. Đến năm 1868, giới cầm quyền nước Mỹ đã thông qua đạo luật ấn định ngày làm việc 8 giờ trong các cơ quan, xí nghiệp thuộc chính phủ. Điều này đồng nghĩa là các xí nghiệp tư nhân vẫn giữ ngày làm việc từ 11 - 12 tiếng.

Năm 1884, Đại hội Liên đoàn Lao động Mỹ tại Chicago đã thông qua nghị quyết và nêu rõ: “Từ ngày 1/5/1886, ngày lao động của tất cả các công nhân sẽ là 8 tiếng”. Lý do chọn ngày 1/5 vì đây là ngày bắt đầu một năm kế toán tại hầu hết các xí nghiệp, nhà máy ở Mỹ. Ngày 1/5 chính là thời điểm ký kết hợp đồng mới giữa thợ và chủ xí nghiệp. Thông qua đó, giới tư bản có thể biết trước quyết định của công nhân mà không kiếm cơ chối từ.

Đến ngày 1/5/1886, yêu cầu của công nhân không được chấp thuận một cách đầy đủ, giới công nhân trên cả nước Mỹ đã tham gia bãi công nhằm tạo áp lực buộc giới chủ thực hiện yêu sách của mình. Cuộc bãi công đầu tiên nổ ra tại thành phố Chicago, có đến 40 nghìn người không đến nhà máy làm việc. Thay vào đó, họ tổ chức các cuộc mít-tinh, biểu tình trên khắp đường phố với biểu ngữ là: “Từ hôm nay không người thợ nào làm việc quá 8 tiếng một ngày! Phải thực hiện 8 tiếng làm việc, 8 tiếng nghỉ ngơi, 8 tiếng vui chơi!”. Cũng tại thời điểm này, đã có hơn 5.000 cuộc bãi công nổ ra tại các trung tâm công nghiệp khác trên nước Mỹ.

Các cuộc biểu tình tại Chicago diễn ra ngày càng quyết liệt, giới chủ đuổi toản bộ công nhân bãi công, thuê người làm ở những thành phố bên cạnh, thuê bọn người khiêu khích và gọi cảnh sát đàn áp, phá hoại các cuộc đấu tranh của công nhân. Những cuộc xung đột diễn ra dữ dội khiến hàng trăm công nhân chết và bị thương, nhiều thủ lĩnh công đoàn còn bị bắt.

Giữa cuối tháng 6 năm 1889, sau thảm kịch tại thành phố Chicago, Quốc tế Cộng sản lần II nhóm họp tại Paris, dưới sự lãnh đạo của Frederic Engels, Đại hội lần thứ I của Quốc tế Cộng sản II đã quyết định lấy ngày 1/5 hằng năm làm ngày biểu dương lực lượng và đấu tranh chung của tầng lớp vô sản tại các nước trên thế giới.

Từ đó, ngày 1/5 trở thành ngày Quốc tế Lao động hay ngày đấu tranh của giai cấp công nhân, ngày nghỉ ngơi và biểu dương lực lượng lao động. Năm 1920, Lênin đã phê chuẩn Liên Xô (cũ) là nước đầu tiên cho phép người dân được nghỉ làm vào ngày Quốc tế Lao động 1/5. Phê duyệt này dần dần được nhiều nước khác trên thế giới hưởng ứng và tán thành. 

Tại Việt Nam, khi Đảng Cộng sản Đông Dương ra đời vào năm 1930, giai cấp công nhân Việt Nam cũng lấy ngày 1/5 hằng năm làm ngày đỉnh cao của phong trào đấu tranh chống thực dân, đế quốc và giành độc lập - tự do - dân chủ, giành quyền lợi về kinh tế - xã hội. Trước Cách mạng tháng Tám, kỷ niệm ngày Quốc tế Lao động 1/5 thường được tổ chức bí mật bằng cách treo cờ hay rải truyền đơn. 

>>> Tìm hiểu vận may và ý nghĩa của số 68 

Đến năm 1936, thắng lợi của Mặt trận bình dân Pháp và Mặt trận dân chủ Đông Dương, ngày Quốc tế Lao động lần đầu được tổ chức công khai tại Hà Nội. Sự kiện này đã thu hút đông đảo tầng lớp nhân dân tham gia. Ngày 1/5/1938, cuộc biểu tình lớn với hàng chục ngàn người đã diễn ra tại khu Đấu xảo Hà Nội cùng sự tham gia của 25 ngày, giới, bao gồm: thợ in, thợ hoá xa nông dân, người cao tuổi, nhà văn, nhà báo,... Đây chính là cuộc biểu tình lớn nhất trong thời kỳ vận động dân chủ, biểu thị sức mạnh đoàn kết của nhân dân lao động do Đảng lãnh đạo. Hơn hết, ngày này đã đánh dấu bước trưởng thành vượt bật về nghệ thuật tổ chức và lãnh đạo của Đảng. 

Hiện tại, ngày 1/5 hay ngày Quốc tế Lao động đã trở thành ngày lễ lớn của hai giai cấp công nhân và nhân dân lao động Việt Nam. Đồng thời, đây cũng là ngày biểu thị tinh thần đoàn kết hữu nghị với giai cấp công nhân, nhân dân lao động trên toàn thế giới.

2. Quy định lịch nghỉ lễ 30/4 - 1/5 năm 2023

Theo Khoản 1 Điều 112 Bộ Luật lao động năm 2019, ngày nghỉ Giỗ tổ, Ngày Giải phóng miền Nam (30/4), ngày Quốc tế Lao động (1/5) được quy định như sau:

• Ngày Giỗ tổ Hùng Vương: Nghỉ 1 ngày là ngày 10/3 Âm lịch.

• Ngày Giải phóng miền Nam: Nghỉ 1 ngày là ngày 30/4 Dương lịch.

• Ngày Quốc tế lao động: Nghỉ 1 ngày là ngày 1/5 Dương lịch. 

Ngoài ra, người lao động cũng sẽ được nghỉ bù vào ngày làm việc của tuần kế tiếp nếu những ngày nghỉ lễ trên trùng với ngày nghỉ hằng tuần (căn cứ theo Khoản 3 Điều 111 Bộ Luật lao động năm 2019). 

Trong năm 2023, những ngày lễ kể trên có điều đặc biệt là khi ngày Giỗ tổ 10/3 Âm lịch rơi vào Thứ Bảy (nhằm ngày 29/4/2023 Dương lịch), ngày Giải phóng miền Nam rơi vào ngày Chủ Nhật (nhằm ngày 30/4/2023) và ngày Quốc tế Lao động rơi vào ngày Thứ Hai của tuần tiếp theo (nhằm ngày 1/5/2023). 

Vì vậy, thời gian nghỉ lễ 30/4 và 1/5 của người lao động sẽ bắt đầu từ ngày 29/04 - 01/05/2023. Tuy nhiên, vì có 2 ngày lễ rơi vào Thứ Bảy và Chủ Nhật nên các cán bộ, công chức, viên chức và người lao động có chế độ nghỉ Thứ Bảy, Chủ Nhật sẽ được nghỉ bù vào hai ngày tiếp theo.

Thế nên, lịch nghỉ  dịp giỗ Tổ Hùng Vương, 30/4 và 1/5 của các đối tượng nêu trên sẽ kéo dài :

- Công nhân viên, đơn vị doanh nghiệp có ngày nghỉ hàng tuần là Thứ 7 và Chủ Nhật:  Liên tục 5 ngày tính từ ngày 29/4/2023 đến hết ngày 3/5/2023.

- Công nhân viên, đơn vị doanh nghiệp có ngày nghỉ hằng tuần là Chủ Nhật: Nghỉ liên tục 4 ngày liên tục, tính từ ngày 29/4/2023 đến hết ngày 2/5/2023. 

Tương tư như người lao động, lịch nghỉ lễ 30/4 1/5  của học sinh/sinh viên cũng được quy định như sau:

• Học sinh/sinh viên nghỉ Thứ Bảy, Chủ Nhật mỗi tuần: Nghỉ lễ từ 30/4/2023 đến hết ngày 3/5/2023.

• Học sinh/sinh viên các trường chỉ được nghỉ cố định một ngày Chủ Nhật hàng tuần: Nghỉ lễ từ ngày 30/4/2023 đến hết ngày 2/5/2023.

3. Lịch nghỉ 30/4 - 1/5 năm 2023 - thời gian nghỉ lễ dài kỷ lục

Để có kỳ nghỉ dài kỷ lục, nhiều người lao động đã dự tính sử dụng 2 ngày nghỉ phép hoặc nghỉ không lương. Theo đó, người lao động có ngày nghỉ cuối tuần thứ Bảy, Chủ Nhật nếu muốn kéo dài thời gian nghỉ lễ năm nay lên 9 ngày, tính từ ngày 29/4/2023 đến hết ngày 7/5/2023 có thể tham khảo 2 cách sau:

• Sử dụng ngày phép nghỉ hằng năm của người lao động:

Theo Điều 113 Bộ Luật Lao động 2019 đã quy định cụ thể về ngày phép năm của người lao động, người lao động làm việc từ đủ 12 tháng sẽ được nghỉ hằng năm và hưởng nguyên lương. Số ngày nghỉ hằng năm được quy định cụ thể như sau:

• 12 ngày làm việc đối với những người lao động làm công việc trong điều kiện bình thường.

• 14 ngày làm việc đối với những người lao động chưa thành niên, lao động là người làm nghề, khuyết tật, làm việc trong môi trường độc hại, nguy hiểm hoặc nặng nhọc.

• 16 ngày làm việc đối với người lao động làm nghề, làm công việc đặc biệt độc hại, nguy hiểm hoặc nặng nhọc.

Nếu chưa làm việc đủ 12 tháng cho 1 người sử dụng lao động, người lao động sẽ được nghỉ hằng năm theo tỷ lệ tương ứng với số tháng đã làm việc. Ngoài ra, trong điều khoản này cũng quy định: “Người lao động có thể thỏa thuận với người sử dụng lao động để nghỉ hằng năm thành nhiều lần hoặc nghỉ gộp tối đa 03 năm một lần”.

Vậy nên, nếu có thêm ngày phép năm, người lao động có thể sử dụng 2 ngày này để nghỉ thêm ngày 4/5 và ngày 5/5. Từ đó, bạn có thể kéo dài lịch nghỉ lễ 30/4 - 1/5  của mình lên thành 9 ngày (tính cả ngày nghỉ cuối tuần).

• Xin nghỉ phép không hưởng lương:

Quy định tại Điều 115 Bộ Luật lao động năm 2019 về việc nghỉ việc riêng, nghỉ việc không hưởng lương, người lao động sẽ được nghỉ việc riêng mà vẫn hưởng nguyên lương và phải thông báo với đơn vị sử dụng lao động trong trường hợp nghỉ 3 ngày khi bản thân mình kết hôn, khi con đẻ, con nuôi kết hôn,...

Bên cạnh đó, người lao động cũng sẽ được nghỉ không hưởng lương 1 ngày khi ông nội, bà nội, ông ngoại, anh/chị/em ruột qua đời, cha hoặc mẹ hoặc anh, chị, em ruột kết hôn nhưng phải thông báo với đơn vị sử dụng lao động.

Mặt khác, người lao động cũng có thể thỏa thuận với đơn vị sử dụng lao động để xin nghỉ không hưởng lương. 

Chính vì thế, ngoài sử dụng ngày phép năm để kéo dài lịch nghỉ lễ 30/4 - 1/5, người lao động có thể thỏa thuận với công ty để nghỉ không lương nếu có nhu cầu.

>>> Cập nhật thêm các ngày lễ lớn trong tháng 3 

Có thể nói, nghỉ lễ 30/4 - 1/5  năm 2023 kéo dài hơn cả lịch nghỉ Tết Nguyên Đán. Nếu có nhu cầu, bạn hãy sắp xếp thời gian và cân nhắc đến việc sử dụng ngày nghỉ để tận hưởng kỳ nghỉ lễ lịch sử này nhé!